Externe bestuurdersaansprakelijkheid
Externe bestuurdersaansprakelijkheid is de aansprakelijkheid van een bestuurder jegens een derde, dus anders dan de vennootschap zelf. Dit is anders dan interne bestuurdersaansprakelijkheid. Daar is de bestuurder aansprakelijk jegens de vennootschap.
Men spreekt over externe bestuurdersaansprakelijkheid, als een individuele bestuurder een onrechtmatige daad pleegt jegens de schuldeiser. De bestuurder moet een voldoende ernstig verwijt kunnen worden gemaakt. Het is daarom vereist dat ook de overige eisen van onrechtmatige daad is voldaan:
- De onrechtmatige daad kan aan de bestuurder worden toegerekend; en
- De schade van de schuldeiser vloeit voort uit het handelen of nalaten van de bestuurder.
Externe bestuurdersaansprakelijkheid op grond van het Beklamel-arrest
In het Beklamel-arrest is de volgende grondslag voor onrechtmatig handelen aangelegd:
De bestuurder die bij het aangaan van de overeenkomst als bestuurder van een vennootschap wist of redelijkerwijze behoorde te begrijpen, dat die vennootschap niet, of niet binnen een redelijke termijn, aan haar verplichtingen zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden voor de schade die de crediteur ten gevolge van die wanprestatie zou lijden.
In het kort: een bestuurder die namens zijn B.V. een overeenkomst aangaat waarvan hij weet of moet begrijpen dat de BV niet aan haar verplichtingen zal kunnen voldoen, handelt onrechtmatig jegens de wederpartij.
Externe bestuurdersaansprakelijkheid op grond van het Driespan-arrest
Het Driespan-arrest is subtiel anders. De crediteur verweet de bestuurder dat hij bewerkstelligde dat de vennootschap niet nakwam. Dit ziet dus niet zozeer op het “kunnen” van de vennootschap, maar op onwil.
De schuldeiser verwijt de bestuurder te hebben bewerkstelligd of toegelaten dat de door hem bestuurde vennootschap een eerder door haar aangegane overeenkomst niet nakomt en daardoor aan de wederpartij van de vennootschap schade berokkent. Ook in een dergelijk geval kan weliswaar sprake zijn van persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder op grond van onrechtmatig handelen, maar zal het van de concrete omstandigheden van het geval afhangen of het aan de bestuurder te maken verwijt voldoende ernstig is om hem persoonlijk aansprakelijk te houden.
In het kort: als er sprake is van onwil tot nakoming en de wederpartij leidt daardoor schade, kan de bestuurder aansprakelijk zijn voor de schade. De vraag is echter of het verwijt aan die bestuurder ernstig genoeg is. In dit geval legde de Hoge Raad de maatstaf aan, maar oordeelde dat de bestuurder niet aansprakelijk was.
Enkele formele punten bij externe bestuurders aansprakelijkheid
- Uitgangspunt is dat een individuele bestuurder aansprakelijk is en niet het gehele bestuur.
- Soms benadeeld een bestuurder alle crediteuren, soms slechts één specifieke schuldeiser.
- In het geval het onrechtmatige handelen van de bestuurder alle schuldeisers betreft, kan ook een curator een vordering instellen. Ook een individuele crediteur kan een vordering instellen. De rechter beslist eerst over de vordering van de curator.
